Iedereen kan toveren met,…. cijfertjes

Ik heb een redelijk tijdje rondgelopen in werkgevers- en vakbondsland. En ik heb ook redelijk wat langs zien komen in het domein van cao-onderhandelingen en arbeidsverhoudingen zeg maar,.. (mwuhh…) #understatement.

Maar soms heb je zo’n momentje dat je denkt: “Wat gebeurt hier?”.

Dat momentje heb ik als ik de ontwikkelingen rondom de Cao Ziekenhuiswezen volg. Een zeer belangrijke sector laten we dat maar even voorop stellen. Maar ook een complexe sector. Hier komen heel veel zaken samen: eerstelijns en tweedelijns ziekenhuiszorg, Eerste Hulp, Poliklinische zorg, maar ook de financierbaarheid van zorg in algemene zin, toenemende vergrijzing van onze bevolking en tegelijk krapte op de arbeidsmarkt. Ook de concentratie qua vestigingen en daarmee bereikbaarheid zijn vaak punt van discussie. Geen eenvoudige opgave dus!

7 Rondes hebben de NVZ en vakbonden onderhandeld. Dat is in aantal zeker geen record. Maar soms ben je al snel uitgepraat. Vooral als “het gat veel te groot” is. En nu ligt er dus een eindbod.

Bijzonder? Nee, helemaal niet. Ik heb de cijfers niet paraat, maar in elk cao-jaar worden er tientallen eindboden weg gelegd. In veel, maar zeker niet in alle gevallen, tellen de vakbondsleden hun knoopjes en gaan schoorvoetend akkoord. Acties kwamen voor, maar waren eerder uitzondering dan regel.

Of het nu anders gaat lopen? Daar mag je wel vanuit gaan. Zeker met de torenhoge inflatie hebben vakbonden de wind in de rug gekregen. Er moest ingezet worden op stevige loonsverhogingen en dat is in veel gevallen ook gerealiseerd. Soms ook onder druk van acties. En door die ‘tegenvallende’ inflatie hebben vakbonden ook nog meer (vooral jongere) leden ingeschreven.

Maar hoe spannend gaat het eigenlijk worden? Wat zeer opvallend is, is het volstrekt verschillende geluid dat werkgevers en werknemers laten horen. Van “We zijn verbijsterd door de afwijzing van vakbonden” tot “eindbod is zwaar teleurstellend”.

Dan kan het dus alleen maar gaan over de interpretatie van wat het eindbod nu precies inhoudt. En juist dat, die inhoud, staat niet ter discussie. Deze is namelijk gewoon gepubliceerd en vindt u hier.

De NVZ biedt 13% in 2 jaar, maar volgens de bonden klopt dat niet: het is 5% en 5% en dan nog eens 3%. Ok, maar 5%+5%+3% is toch 13%? Euh, ja en nee. Of eigenlijk: nee en nee.

Hier speelt de klassieke vakbond-werkgever rekenmethode ons parten. Er zit namelijk een verschil in structurele loonsverhoging en de loonsverhoging in volume. Het is eigenlijk niet ingewikkeld:

1. Als je salaris op 1 februari € 1.000 is en je past de cao-verhogingen uit het eindbod toe, dan heb je op 1 februari (2 jaar later) een salaris van € 1.135,58. Dit is dus geen 13 %, maar zelfs 13,58% (Ruim een half procent meer dus).

2. Maar in de portemonnee voelt het anders: in deze periode krijg je die verhoging pas op een later moment. Als je het vergelijkt met 13% op 1 februari krijg je uiteindelijk ook € 1.135,58, maar ben je in die periode ‘iets’ misgelopen.

Hoeveel?

In geval van 13% in 1 keer ontvang je € 3.120 extra
In geval van 5% en 5% en 3% ontvang je € 2.070 extra.
(Gerekend over een periode van 2 jaar)

Het verschil is meer dan een beetje, maar het verklaart mijns inziens niet het verschil in toonzetting.

Uiteindelijk moet je een eindbod in zijn volledigheid kunnen beoordelen. Naast een verschil van inzicht in loonontwikkeling biedt het eindbod verder erg weinig. En dat is wel een wrange constatering, zeker gezien de eerder geschetste problematiek.

2 Zaken vallen wel op: de nivellering die hier bij elke loonsverhoging wordt doorgevoerd. Onlangs zagen we dit ook bij de cao van PostNL (overigens afgesloten zonder FNV), maar als dit een trend wordt, voorzie ik nog wel wat problemen in de polder. Daarnaast zou er een VERPLICHTE deelname aan het generatiebeleid komen. (minder gaan werken, met (iets) minder salaris en volledige pensioenopbouw). Bij de steeds groter wordende krapte op de arbeidsmarkt is de verplichting van een dergelijke generieke regeling niet alleen ongepast, het laat vooral het onvermogen zien om inzetbaarheidsbeleid nu eens echt serieus aan te pakken. Ik vermoed trouwens dat een dergelijke afspraak noch bij de Algemeen Verbindend Verklaring (AVV), noch bij een kantonrechter stand houdt.

Ik zou zeggen: nog 7 rondjes erbij, maar dan op echte inhoud.

Fotocredit: Jurgen Kwisthout